Bia là một loại thức uống lên men từ lúa mạch cực kỳ phổ biến ở trên thế giới hiện nay. Nhiều người cho rằng chỉ mãi đến sau này, con người mới làm nên công thức của loại thức uống này. Tuy nhiên, trong một khám phá mới đây của các nhà khảo cổ học Trung Quốc, họ đã tìm thấy những chiếc bình chứa có niên đại hơn 9.000 năm và đặc biệt là bên trong có chứa các dung dịch giống như bia. Phát hiện này cho thấy rằng người xưa đã biết cách lên men các loại thức uống có cồn như bia rượu từ rất sớm.
Tìm thấy những bình chứa có niên đại 9.000 năm
Vào ngày 1/9 vừa qua, New Atlas đã đưa tin về một nghiên cứu đến từ các nhà khảo cổ học Trung Quốc. Họ đã phát hiện ra những chiếc bình có niên đại lên đến 9.000 năm; trong những chiếc bình này có chứa một dạng dung dịch giống như bia cổ xưa. Ban đầu, các nhà nghiên cứu cho rằng nó được sử dụng trong một nghi thức dành cho những người đã chết.
Loại bia cổ không giống với bia ngày nay mà có thể là một đồ uống ngọt; lên men nhẹ và có màu đục.
Các nhà khảo cổ phát hiện những chiếc bình có niên đại 9.000 năm chứa dấu vết của một dạng bia cổ xưa, nhiều khả năng từng được dùng trong một nghi thức dành cho người chết, New Atlas hôm 1/9 đưa tin. Kết quả nghiên cứu đăng trên tạp chí PLOS ONE.
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khai quật một gò đất có chiều dài 80 m, rộng 50 m và cao 3 m tại thị trấn Qiaotou, thành phố Ôn Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Bao quanh gò đất là một hào nhân tạo rộng 2 m, sâu 15 m. Tại khu vực này, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy 2 bộ hài cốt và hàng chục bình gốm có kích thước và hình dạng khác nhau, một số chúng được vẽ và trang trí bằng những hoa văn cổ xưa.
Kết quả phân tích về chiếc bình
Nghi ngờ những chiếc bình có thể dùng để đựng đồ uống có cồn; nhóm chuyên gia chọn 20 bình và phân tích chất cặn còn sót lại bên trong. Cụ thể, họ muốn tìm hóa thạch tinh bột, nấm, phytolith (cấu trúc siêu nhỏ trong mô thực vật) – các dấu vết của đồ uống lên men. Để chắc chắn những thứ tìm thấy không phải do nhiễm bẩn sau hàng nghìn năm; họ so sánh chúng với các mẫu đất lấy ở khu vực xung quanh.
Kết quả, số bình mới khai quật thực sự từng đựng đồ uống có cồn. Nhóm nhà khoa học tìm thấy vết tích của thực vật như phytolith, hạt tinh bột; và của vi sinh vật như mốc, men, phù hợp với quá trình lên men bia. Bên cạnh đó, các vết tích này cũng không xuất hiện tự nhiên trong đất hay những hiện vật khác.
Chia sẻ của nhà nghiên cứu Jiajing Wang
Quá trình phân tích chất cặn trong các bình hé lộ, chúng từng được sử dụng để đựng một loại bia cổ xưa – đồ uống lên men làm từ lúa (Oryza sp.), ý dĩ (Coix lacryma- jobi) và các loại củ chưa xác định, theo Jiajing Wang, đồng tác giả nghiên cứu. “Loại bia cổ này không giống với bia IPA chúng ta có ngày nay. Thay vào đó, đây có thể là một đồ uống ngọt và lên men nhẹ với màu đục”; Wang cho biết.
“Chúng tôi không rõ 9.000 năm trước, con người tạo ra nấm mốc như thế nào; vì quá trình lên men có thể diễn ra tự nhiên. Nếu còn một chút gạo thừa và các hạt bị mốc; có khả năng họ sẽ nhận ra hạt gạo trở nên ngọt hơn và chứa cồn qua thời gian. Dù không biết về phản ứng hóa sinh liên quan đến ngũ cốc bị mốc; người xưa có thể đã quan sát quá trình lên men; và nắm được cách tận dụng nó qua những thử nghiệm và sai lầm”, Wang nói.
Các nhà khoa học cho rằng số bia cổ xưa đựng trong bình không dùng để uống giải khát. Việc canh tác lúa khi đó vẫn còn trong thời kỳ sơ khai nên đồ uống này rất khó làm và nhiều khả năng được dành cho những dịp đặc biệt. Trong trường hợp ở Qiaotou, có vẻ bia được dùng cho một nghi lễ liên quan đến người chết; vì nhóm nghiên cứu tìm thấy hai bộ hài cốt và địa điểm khai quật cũng cách xa các khu dân cư.
